Plan formacji chrześcijańskiej dla świeckich

 

Poniższy schemat jest sugestią planu formacji dla świeckich chrześcijan, będących członkami wspólnot. Jest on przygotowany przede wszystkim z myślą o wspólnotach Odnowy w Duchu Świętym, którym zasadniczo brak jest takiego planu lub posługują się materiałami innych wspólnot i ruchów, zwłaszcza (w Polsce) Ruchu Światło-Życie. Materiały oazowe są oczywiście bardzo godne polecenia (nie powstały zresztą w próżni, ale w oparciu o wcześniejsze materiały protestanckie i własne przemyślenia ks. Blachnickiego i jego współpracowników), ale po pierwsze: nie są kompletne, pomijają bowiem wiele istotnych aspektów formacji (np. problem walki duchowej, rozeznawania duchów, zaangażowania w społeczeństwie - żeby wymienić przynajmniej niektóre), a po drugie - związane są ze specyficzną metodą formacji. Trudno w innych ruchach czy wspólnotach uzyskać dynamikę rozwoju charakterystyczną dla Ś-Ż bez corocznych 15-dniowych rekolekcji letnich, bez łączności z całą strukturą Ś-Ż, bez oazowych dni wspólnoty ... dużo by mówić. Coraz mniej jednak ludzi (zwłaszcza dorosłych) może i chce co roku poświęcić 15 dni własnych wakacji na rekolekcje; nie wszyscy chcą się wiązać ze strukturami Ś-Ż, a w końcu ... jeśli jesteśmy odrębnym ruchem w Kościele, dlaczego mamy bezkrytycznie korzystać z cudzego schematu formacji?

Nie mam się za omnibusa ani osobę powołaną do pouczania innych, co mają robić. Słuchaj Boga, słuchaj Kościoła, kochaj ludzi ... i czyń co chcesz. Jeśli masz zastrzeżenia lub sugestie co do poniższego planu, szybko napisz do mnie. Plan powstał w oparciu o własne przemyślenia i wieloletnią obserwację; moją wiedzę teologiczną (jestem z wykształcenia teologiem, z licencjatem w teologii duchowości) oraz różne istniejące materiały. Posiłkowałem się m.in. materiałami ruchu Światło-Życie, Ruchu Nowego Życia, kursem Güntera Krallmana "Following Jesus" (31 spotkań poświęconych uczniostwu Bożemu) oraz rozmaitymi konspektami spotkań wydawanymi przez wydawnictwo Zondervan (a opracowanymi m.in. przez Młodzież z Misją, Willow Creek Association). Schemat spotkań w ramach drugiego roku formacji został opracowany w trakcie rekolekcji "Jezus żyje" na Górze św. Anny, 16.07.2003 przez grono liderów/animatorów podczas wspólnej pracy o charakterze warsztatowym.

Punkty podane w ramach schematu stanowią zazwyczaj materiał na jedno spotkanie. Zdarza się, że można/trzeba 2 tematy połączyć w jeden, albo rozbić jedno spotkanie na dwie części - to już pozostawiam rozeznaniu konkretnych liderów. Jeśli Pan pozwoli, będę stopniowo wypełniał poniższy schemat konkretnymi materiałami na każde spotkanie.

Mam jednak prośbę. Jeśli masz opracowany konspekt (lub inne pomoce) do któregoś ze spotkań podanych poniżej, może chcesz się podzielić z innymi? Bardzo chętnie zamieszczę tu Twój konspekt, nawet jeśli będą już inne konspekty do tego samego tematu. Od przybytku głowa nie boli, boli natomiast od walenia nią w mur, a murem tym jest najczęściej przekonanie, że materiały na spotkanie mogą pisać inni, ale na pewno nie ja. Pamiętaj, że masz do pomocy konkordancje (papierowe i komputerowe), dzięki którym szybko znajdziesz cytaty z Pisma Świętego łączące się z danym tematem, słowniki i inne opracowania. Masz też własną głowę do myślenia (a nie bicia w mur) - być może także praktykę w prowadzeniu spotkań oraz przede wszystkim: Ducha Świętego, który jest natchnieniem każdego, kto Go o to prosi. Dobrze przygotowane spotkanie ma jasno określony cel (wynikający z tematu). Składa się z pytań, które prowadzą do tego celu, a dobre pytanie jest otwarte, a jednocześnie precyzyjne i inspirujące do myślenia. Np. "Czy Jezus jest Twoim Panem?" to pytanie dobre tylko na zakończenie spotkania, a nie w jego trakcie. Ale np. pytanie "Jaką dziedzinę życia szczególnie trudno ci oddać pod Boże panowanie?" jest już znacznie lepsze. Jeśli dodasz do tego parę pytań pomocniczych/naprowadzających (np. "co czujesz, kiedy walą się jakieś twoje plany życiowe?", "Kiedy ostatnio miałeś wątpliwości, czy dokonujesz wyboru zgodnie z wolą Bożą?") - masz już materiał do kilkunastominutowej pracy w grupie.

 

Wymiar
formacji



Etap

Relacja z Bogiem

Biblia


Życie


Wspólnota

Doktryna

Czynienie uczniów i świadectwo

Zaangażowanie na zewnątrz, społeczeństwo

 

I rok formacji

w przypadku formacji intensywnej, czyli spotkania w małych grupach co tydzień przez 10 miesięcy; w przypadku ekstensywnej całość może zająć maksymalnie do 2 lat. Niewskazane jest jednak zbytnie rozciąganie w czasie tego okresu.

Preewangelizacja

1. Wzajemne poznanie ewangelizatora i ewangelizowanego (zdobycie zaufania, życiowe problemy?)

2. Pomoc w najbardziej pilnych problemach, o ile to możliwe

 

 

 

 

 

 

Ewangelizacja

1. 4 prawa życia duchowego:

  1. Bóg jest miłością i ma wspaniały plan dla Twojego życia
  2. Grzech oddzielił ludzkość, w tym Ciebie, od Boga
  3. Jezus Chrystus jest jedyną drogą powrotu do Ojca
  4. Aby przyjąć Boży plan i powrócić do Bożego domu, musisz osobiście przyjąć Jezusa jako Pana i Zbawiciela

2. Konieczne uzupełnienie:

  1. Duch Św. (napełnienie Duchem, kierownictwo Ducha Św. człowiek duchowy, oddychanie duchowe)
  2. Kościół - wspólnota wiary, taka, jaką zamierzył ją Jezus. Zaproszenie do wspólnoty.

 

 

 

 

Przejście (utrwalenie)

Powinno przypomnieć prawdy przyjęte podczas ewangelizacji, a jednocześnie dać możliwość głębszego zastanowienia się nad zastosowaniem tych praw(d) we własnym życiu. Jedną z możliwych formuł jest 8 spotkań nad Ew. Jana (materiały Ruchu Światło-Życie). Praktyka, a także wzór starożytny (por. Katechezy Chrzcielne Cyryla Jerozolimskiego: Kat. 1) uczy, że na tym etapie dobrze jest zająć się tematem przebaczenia (innym oraz sobie), uzdrowienia wewnętrznego oraz właściwego przeżywania codzienności w relacji do Boga.

 

Uwaga. Na tym etapie możliwe (i wskazane) jest przeżycie Seminarium Odnowy w Duchu Świętym, chyba że ewangelizacja dokonywała się w ramach Seminarium Odnowy.

Wzrost po nawróceniu

 

Ten etap może trwać od kilku miesięcy do ponad roku. Jest to odpowiednik starożytnego katechumenatu (a raczej jego części). Minimalny zestaw tematów:

  1. Czytanie Pisma Świętego jako słowa życia
  2. Modlitwa osobista (namiot spotkania, in. "cichy czas")
  3. Modlitwa - zasady ogólne (dlaczego, istota modlitwy itp.)
  4. Modlitwa we wspólnocie i uwielbienie
  5. Oddychanie duchowe (powtórzenie i pogłębienie tematu z etapu ewangelizacji)
  6. Żywa wiara, życie z wiary i wzrost w wierze (podejmowanie decyzji)
  7. Rozumienie Bożego prowadzenia i posłuszeństwo Bogu
  8. Podstawowe zasady rozeznawania duchów (czyli słuchanie Boga w praktyce)
  9. Odwracanie się od własnych (uporczywych) grzechów, pokusa
  10. Walka duchowa
  11. Świadectwo
  12. Intymne poznanie Boga i uświęcenie
  13. Dary Ducha Świętego
  14. Służba (diakonia). Ten ostatni temat na tym poziomie jest na wpół teoretyczny, na wpół praktyczny - nie jest roztropne powierzanie tu posług "na pełny etat", ale ma to być zachęta do zrobienia kroku we właściwym kierunku.

Uwaga 1. Niektóre tematy po lewej stronie dają się połączyć w ramach jednego spotkania. Sugerowana kolejność spotkań jest dość istotna.

 

Uwaga 2. Dobrą pomocą na tym poziomie może być "Podstawy dojrzałości chrześcijańskiej", wyd. WAM 1995. Tematy tego kursu to:

1. Kochanie Boga

2. Chrześcijańska miłość

3. Wiara

4. Przewodzenie duchowe

5. Świat a wspólnota chrześcijańska

6. Przezwyciężanie ciała

7. Naprawianie popełnionego zła

8. Przezwyciężanie działania złych duchów.

II lub III rok formacji.

Do tego momentu, jak widać z powyższego schematu, cała formacja odbywa się w zasadzie jednotorowo. Od tego momentu możliwa i potrzebna jest wielotorowość, która w praktyce może być zrealizowana poprzez przeplatające się cykle kilku spotkań poświęconych kolejnym grupom tematów. Kolory tła oznaczają wymiar formacji, zgodnie z kolorami w nagłówku tabeli. Poniżej znajdują się propozycje, które mogą być wykorzystane w różnej kolejności i w różny sposób, zależnie od potrzeb konkretnych ludzi i charakteru wspólnoty.

Silniejsze wejście we wspólnotę

  1. Przebaczanie i umiejętność zgody w różnorodności
  2. Budowanie relacji
  3. Rozwiązywanie konfliktów w grupie
  4. Rozeznanie powołania (posługi) we wspólnocie
  5. Dobro materialne wspólnoty: dziesięcina, wzajemne wsparcie
  6. Mój cel a cel wspólnoty
  7. Autorytet we wspólnocie, dialog i jedność 

 

 

Systematyczne studium Biblii

To szczególnie rozbudowany wymiar. Przykładowe cykle spotkań na tym poziomie:

I. Historia zbawienia: ST (wybrane wydarzenia)

II. Historia zbawienia: NT

III. Listy Pawłowe

IV. Postacie ST

 

V. Ewangelia wg św. Jana

  1. Wprowadzenie do Ewangelii J
  2. Prolog J i Jezus jako Słowo
  3. Znaczenie "godziny" w J
  4. Duch i Prawda
  5. Jedność Kościoła i modlitwa Arcykapłańska
  6. Męka Pańska i Zmartwychwstanie

Przygotowanie do posługi

Może się okazać wskazane, lub nawet konieczne rozwinięcie spotkania 4 z cyklu poświęconego wejściu we wspólnotę, tak by stanowiło cykl kilku spotkań

Dalsze uzgadnianie życia z wiarą

Cykl I

  1. Szkoła modlitwy (spotkanie dzieleniowe, weryfikujące postęp i problemy uczestników)
  2. Modlitwa serca i perspektywa modlitwy prowadzącej do kontemplacji (tzw. nabytej)
  3. Wierność i życie z wiary. Rozpoznawanie woli Bożej w zdarzeniach życia / modlitwie / Słowie Bożym.
  4. Życie codzienne: jak panować nad czasem
  5. Obowiązki rodzinne a wspólnota
  6. Świadectwo życia
  7. Autentyczność i konsekwencja

Głębsze poznanie prawd wiary

  1. Bóg jest miłosierny: przegląd historii zbawienia w ST
  2. Bóg jest opiekunem: Opatrzność Boża
  3. Jezus Chrystus: Zbawiciel. Czym jest zbawienie, odkupienie i pojednanie.
  4. Duch Pocieszyciel: dwojakie działanie Ducha (budujące wierzącego i budujące Kościół)
  5. Duchowe rozeznawanie planów Bożych (wobec mnie i wszystkich kręgów społecznych, w których żyję)
  6. Pierwsze spotkanie z następnego cyklu jest jednocześnie ostatnim z tego; jest przejściem od spotkań bardziej "intelektualnych" do bardziej praktycznych. 

Dalsze uzgadnianie życia z wiarą

 

Cykl II

  1. Jak uczyć się prawd wiary (formować intelekt) i czerpać z nich inspirację do wzrostu duchowego
  2. Moja postawa w rodzinie: ojcostwo, macierzyństwo (w zależności od wieku może być: bycie dzieckiem / narzeczeństwo itp).
  3. Postawa w środowisku pracy: aspekt jakości pracy, umiaru i relacji w środowisku zawodowym
  4. Zaangażowanie w życie parafii
  5. Wiara a życie społeczno-polityczne
  6. Rozeznanie powołania

Obrona własnej wiary wobec innych

 

Cykl "apologetyczny"

  1. Sekty. Postawienie problemu sekt: jak nas atakują, czego się czepiają. Na czym polegają ich "haki" - socjo i psychotechnika. Dlaczego są zagrożeniem. Zrozumienie sytuacji, w których apologia jest wskazana/niewskazana.
  2. Wiara katolicka wobec innych chrześcijan: obrona roli papieża, apostolskości, właściwe rozumienie roli świętych
  3. Wobec religii wschodu: obrona Boga osobowego i działającego w historii
  4. Wobec islamu, świadków Jehowy itp: obrona jednego Boga w Trójcy Świętej.
  5. Wobec New Age, wróżbiarstwa i ruchów ezoterycznych: obrona Jezusa jako jedynego Pośrednika; badanie duchów.
  6. Wobec radiestezji i bioenergoterapii: Bóg uzdrowiciel, granice natury, związek między moralnością a "energią duchową"

III (IV) rok formacji

Jest kontynuacją poprzedniego roku. Należy zwrócić uwagę na następujące fakty:

  1. Na tym poziomie może pojawić się już znużenie, wypalenie lub pierwsze oznaki nocy duchowej. Potrzeba więc rozeznania, czy powodem podobnych z pozoru objawów jest:
    • przywiązanie do grzechów, niechęć do uwalniania się od grzesznych postaw
    • problem(y) we wspólnocie: np. brak dialogu, rutyna, konflikty
    • lęk przed przyjęciem posługi i odpowiedzialności we wspólnocie
    • problem(y) w środowisku życia (rodzina, środowisko zawodowe)
    • rozpoczynająca się autentyczna noc duchowa (tzw. noc zmysłów). Najprościej ujmując, oznaką nocy duchowej są występujące jednoczesnie:
      • brak upodobania w rzeczach dających przyjemność zmysłową równie silny jak "oschłość" w stosunku do rzeczy Bożych
      • silne pragnienie bliskości Boga, częste zwracanie uwagi ku Bogu
      • "zużycie" się wcześniejszych form modlitwy (zwłaszcza rozmyślania posługującego się wyobraźnią, słowami itp). Zob. Jan od Krzyża, "Noc ciemna" I,9
  2. Formacja biblijna jest właściwa i potrzebna na każdym poziomie, ale nie należy z nią przedobrzyć, bo może okazać się, że staje się tylko pożywką dla ciekawości: należy ją przeplatać z innymi wymiarami formacji
  3. Jeśli dotychczas nie było okazji dla formowania się w grupach związanych z konkretnym stanem życia, przede wszystkim małżeńskich, koniecznie należy wprowadzić cykle spotkań przeznaczone specyficznie dla małżeństw. Podobnie mogą okazać się bardzo potrzebne rekolekcje, weekendy czy inne specyficzne spotkania dla osób posługujących w diakoniach (np. modlitwy wstawienniczej, muzycznej), dla biznesmenów, dla mężczyzn/kobiet. Skoro wprowadziliśmy wcześniej spotkania związane z rozeznaniem własnego powołania i odpowiedzialności, trzeba pomóc ludziom to rozwijać.
  4. Potrzebne są typowe spotkania "dzieleniowe". Spotkanie dzieleniowe powinno mieć swój temat, ale w odróżnieniu od spotkania formacyjnego temat ten jest raczej punktem wyjścia; nie da się natomiast przewidzieć całego rozwoju spotkania dzieleniowego ani punktu dojścia. Ważne, żeby wyjść od czegoś, co zainspiruje do dzielenia się. Może to być przeczytanie fragmentu Pisma łącznie z jakimś adekwatnym przykładem wziętym z życia lub nawiązaniem do jakiegoś niedawnego zdarzenia. Może być to też czyjeś szczególnie poruszające świadectwo. Można też poprosić uczestników o przeczytanie wcześniej jakiegoś dłuższego tekstu lub przemyślenie jakichś pytań dotyczących ich życia.

Konkretne propozycje spotkań pojawią się, ale nieprędko, chyba że Ty zechcesz podzielić się swoimi konspektami i przemyśleniami!

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Wersja: 1.0. Aktualizacja: 17.07.2003